W ocenie prawdopodobieństwa wystąpienia chorób serca i naczyń, bierze się pod uwagę czynniki o udowodnionym wpływie na rozwój tych chorób. Czynniki te dzieli się na takie, które podlegają modyfikacji (mamy na nie wpływ) i te niepodlegające modyfikacji.
W profilaktyce chorób sercowo-naczyniowych ważne jest wykrywanie i modyfikacja/eliminacja czynników ryzyka sercowo-naczyniowego.
Czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego podlegające modyfikacji, to:
– nieprawidłowa dieta (bogatotłuszczowa, z dużą zawartością cukrów prostych, małą zawartością ryb, warzyw, owoców),
– palenie tytoniu,
– brak/mała aktywność fizyczna,
– podwyższone ciśnienie tętnicze,
– zaburzenia lipidowe: zwiększone stężenie cholesterolu LDL (tzw. „zły cholesterol”) w osoczu, małe stężenie cholesterolu HDL (tzw. „dobry cholesterol”), zwiększone stężenie triglicerydów (TG),
– zaburzenia gospodarki cukrowej (węglowodanowej): stan przedcukrzycowy lub cukrzyca,
– nadwaga lub otyłość.
Czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego niepodlegające modyfikacji, to:
– wiek (mężczyźni ≥45 lat, kobiety ≥55 lat),
– płeć (większe ryzyko stwierdzono u mężczyzn niż u kobiet przed menopauzą),
– wczesne (u mężczyzn <55. rż., u kobiet <60. rż.) występowanie w rodzinie choroby niedokrwiennej serca lub chorób innych tętnic na podłożu miażdżycy (np. udar mózgu).